Çekirdek, hücrenin gelişim, bölünme, onarım ve yönetim merkezidir. Bu özelliği ile çekirdek, hücrenin adeta beyni gibi düşünülebilir. Genel olarak hücrenin orta kısmında yer alır. Çekirdek içinde canlının genetiksel özelliklerini taşıyan ve kromozom ismi verilen yapılar bulunur. Bazı ilkel hücrelerde ise çekirdek bulunmamakla beraber, genetiksel özellikleri taşıyan yapılar sitoplazmada dağınık bir şekilde yer alır.

Çekirdekteki genetik bilgiler, hücre bölünmesi ile yeni hücrelere aktarılır. Bu nedenle çekirdek, hücrenin yaşamını sürdürebilmesi için kesinlikle gerekli olan bir yapıdır. Çekirdeği çıkarılmış olan hücre, yaşamını devam ettiremez ve bir süre sonra ölür.

Çekirdek zarı çift katmandan oluşur. Üzerindeki porlar, hücre zarındaki porlardan daha geniştir çünkü mRNA ve tRNA'ların geçişini sağlamalıdır. Bazı durumlarda çekirdek zarının dış çevresinde ribozomlar yer alır. Ayrıca çekirdek zarı, kromozomların sitoplazmaya dağılmasını ve bozulmasını önler. Hücre bölünmesi sırasında çekirdek zarı erir ve daha sonra yeniden oluşur.

Çekirdekçik, kromatin ipliğinin yoğunlaşmış halidir ve protein ile RNA yönünden zengindir. Hücre bölünmesi sırasında çekirdekçik kaybolur ve daha sonra yeniden oluşur. Çekirdek plazması ise su, nükleotidler, RNA, ATP ve enzimlerden oluşur. Kromatin iplikler çekirdeğin en önemli kısımlarıdır.

Bütün ökaryotik hücrelerde, en az bir tane çekirdek bulunur. Çekirdeğin başlıca özellikleri şunlardır:

Çekirdek, hücrenin temel işlevlerini yerine getiren ve genetik bilgiyi saklayan bir organeldir. Bu sayede hücrenin büyümesi, çoğalması ve onarımı sağlanır. Çekirdek, DNA replikasyonu ve transkripsiyonu gibi hayati süreçlerin kontrolünü de sağlar.

Sonuç olarak, çekirdek hücrenin en önemli bileşenlerinden biridir ve hücrenin hayatta kalması için vazgeçilmezdir. Çekirdek olmadan, hücreler işlevlerini yerine getiremez ve yaşamlarını sürdüremezler.